*****
Dr Isadore Rosenfeld
Cukrzyca
Na podstawie książki Isadore Rosenfield:
Leczenie -
Jak leczyć twoją chorobę?
Kóra metoda jest najlepsza?
Objawy
Jak żyć dłużej i lepiej
(ale nie za słodko)
Obecnie jest więcej ludzi chorych na cukrzycę niż kiedykolwiek przedtem (a połowa z nich o tym nie wie), nie tylko dlatego, że chorzy żyją dłużej, ale również dlatego, że choroba staje się coraz bardziej powszechna.
Większość zdrowych ludzi sądzi, że cukrzyca nie stanowi specjalnego problemu. Wyobrażają sobie, że diabetycy muszą tylko trzymać się z dala od słodyczy, a jeśli to nie wystarcza, to mogą wziąć tabletki lub insulinę, aby zmniejszyć wysokie stężenie cukru we krwi. Ale ludzie chorzy na cukrzycę wiedzą doskonale, jak życie nagle może się skomplikować i zadają lekarzom mnóstwo pytań, w jaki sposób poradzić sobie z wieloma problemami związanymi z chorobą i koniecznością zmiany stylu życia.
Rady dr Isadore.
Należy zwrócić uwagę na kluczowy fakt, że cukrzyca nie jest pojedynczą chorobą. Chociaż wszyscy cukrzycy mają nieprawidłowo wysokie stężenie cukru, mechanizm za to odpowiedzialny niekoniecznie u każdego z nich musi być ten sam. Np. cukrzyca pojawiająca się w dzieciństwie lub wieku młodzieńczym zawsze wymaga podania insuliny, często jest trudna do unormowania i ma znaczący wpływ na jakość i długość życia.
Dla kontrastu, cukrzyca, której początek stwierdzono w wieku dojrzałym, zwykle nie wymaga insuliny, stężenie cukru jest na ogół stabilne i zagrożenie życia jest znacznie mniejsze.
Trzustka, która leży głęboko w brzuchu za żołądkiem, prawie na kręgosłupie, wytwarza hormon insulinę, regulujący metabolizm cukru. W cukrzycy 'młodzieńczej' lub inaczej mówiąc 'zależnej od insuliny', jest bardzo mało tego hormonu, ponieważ organizm zniszczył specjalne komórki, które normalnie produkują go w trzustce. Jest to dobry przykład choroby z autoagresji, w której niektóre tkanki własnego ciała postrzegane są przez organizm jako 'wróg' i niszczone. Nie wiemy dlaczego tak się dzieje u niektórych dzieci, a u innych nie. Przypuszcza się, że infekcja wirusowa we wczesnym okresie życia może być czynnikiem wyzwalającym tę dziwaczną reakcję. Niezależnie od przyczyny choroby, ci młodociani cukrzycy prawie nie maja insuliny. Jak wiesz, cukier, który spożywasz, wchłaniany jest z żołądka do krwioobiegu, a następnie z krwią przenoszony do wszystkich tkanek ciała, a tam staje się źródłem energii koniecznej do podtrzymania życia. Zanim tak się stanie, cukier musi najpierw przeniknąć do komórek i przejść rozmaite chemiczne przemiany pod wpływem insuliny. Jeśli masz za mało tego hormonu,cukier nie może dostać się do tkanek i pływa we krwi aż wydzielony zostanie do moczu - co jest wielkim marnotrawstwem. Ponieważ jest za mało cukru jako źródła energii, ciało zaczyna zużywać swoje rezerwy białka i tłuszczów. Jeśli nie dostarczymy brakującej insuliny, ciało będzie kontynuować ten zastępczy proces, zużywając tłuszcze i białka zamiast cukru dla uzyskania energii potrzebnej do napędzania ciała. Spowoduje to długi łańcuch powikłań, z których najbardziej oczywistym jest śpiączka.
Dla kontrastu, w innym typie cukrzycy, 'niezależnej od onsuliny' lub, inaczej mówiąc, cukrzycy dorosłych, która zwykle rozwija się po 40-tym roku życia ( największa częstość jej występowania przypada pomiędzy 45-65 rokiem życia), nie stwierdza się braku insuliny. Aby insulina mogła wypełnić swoje zadanie, komórki w których działa, muszą być zdolne do 'zaakceptowania' jej, a to wymaga specjalnych 'receptorów insulinowych'. Ludzie dorośli cierpiący na cukrzycę, zwłaszcza otyli, mają niedobór tych receptorów. W związku z tym zazwyczaj nie dostają insuliny, gdyż mają wystarczającą ilość swojej własnej. Zamiast tego lekarze przepisują dietę i zmuszają do zmniejszenia wagi ciała, a te działania powodują zwiększenie ilości receptorów dla insuliny, która następnie zmniejszy zawartość cukru we krwi....
Cała wiedza o tym jak działa insulina, o cukrzycy typu młodzieńczego i dorosłego, roli receptorów insulinowych i koncepcji choroby z autoagresji - stała się znana dopiero w ostatniej dekadzie.
Podaje się abjawy cukrzycy: pragnienie, częste oddawanie moczu, utrata wagi ciała, zwiększony apetyt, świąd skóry i śpiączka.
Chociaż już dość dawno wysokie stężenie cukru we krwi rozpoznawane było jako przyczyna cukrzycy, insulina odkryta została dopiero w 1920 roku. Większość dzieci z cukrzycą żyła tylko od 6 miesięcy do 4 lat po postawieniu diagnozy. Śmierć w owych czasach przychodziła w formie "wyczerpania" lub śpiączki. Leczenie polegało na absolutnie ścisłej diecie, nawet bez najmniejszego śladu cukru i skrobi- bez żadnego chleba, mleka, ziemniaków, marchwi i owoców. Nic dziwnego, że te dzieci wkrótce umierały!
Po odkryciu insuliny (które uhonorowane zostało nagrodą Nobla), liczba przypadków śmierci z powodu śpiączki gwałtownie się zmniejszyła.
Ale gdy coraz więcej dzieci z cukrzycą zaczęło dożywać do wieku dorosłego, zaczęto zdawać sobie sprawę, że cukrzyca uszkadza naczynia krwionośne dosłownie wszędzie- w mózgu, sercu, oczach, nogach i nerkach - pisze dr Isadore. To dlatego ta choroba należy ciągle do głównych przyczyn śmierci i kalectwa. Całkowita długość życia ludzi chorych na cukrzycę wynosi tylko dwie trzecie długości życia całej populacji.
Możesz poprawić tę statystykę, jeśli będziesz wiedział, jak najlepiej radzić sobie z tą chorobą.
Najczęstszym pytaniem jakie zadają dr I.Rosendfeld pacjenci cierpiący na cukrzycę to:
"czy muszę utrzymywać stężenie cukru rygorystycznie w granicach normy przez cały czas? Jak niebezpiecznie jest "zgrzeszyć" i zjeść coś zakazanego od czasu do czasu?
Odpowiedź doktora:
"większość lekarzy uważa, że im bliżej normy utrzymasz zawartość cukru przez wiele lat, tym mniejsza jest możliwość rozwoju śmiertelnych powikłań cukrzycy. Wg.dr Isadore jest to szczególnie ważne dla młodych, zależnych od insuliny pacjentów. Nie wymaga natomiast tak ścisłej kontroli u dorosłych, gdzie inne czynniki, takie jak palenie papierosów, nadciśnienie i otyłość są conajmniej tak samo ważne jak stężenie cukru.
Rada dra dla dorosłych cukrzyków brzmi:
spróbuj utrzymać takie stężenie cukru, które nie daje niepożądanych objawów. Dieta, aktywność fizyczna, leki doustne lub insulina - czyli podstawy leczenia cukrzycy - powinny być tak zbilansowane, aby zminimalizować oznaki podwyższonego stężenia cukru, a wiec nadmierne pragnienie, konieczność wstawania w nocy w celu oddania moczu, utrata wagi ciała, wyczerpanie i inne.
Równie ważne, przede wszystkim u starszych, są oznaki 'zbyt niskiego' stężenia cukru. Stan taki, zwany hipoglikemią, jest o wiele bardziej niebezpieczny, zwłaszcza u osób z chorobami serca lub naczyń krwionośnych, niż lekko podwyższone stężenie cukru. Ostry spadek tego stężenia nie tylko zwiększa ryzyko zawału serca lub udaru mózgu, ale powoduje jeszcze inne zagrożenia. Rozważ, na przykład, wpływ niskiego stężenia cukru na ograniczenie sprawności myślenia i świadomości w czasie prowadzenia samochodu lub podczas przechodzenia przez ulicę.
Mając to wszystko na uwadze dr radzi swoim 'cukrzykowym' pacjentom, aby starali się utrzymać stężenie cukru na czczo poniżej 140. Wynik w 2 godziny po jedzeniu nie powinien być większy niż 50% powyżej stężenia stwierdzonego na czczo. Ale jeśli te wartości cukru wywołują u ciebie hipoglikemię, to powinieneś utrzymywać wyższe stężenie.
Pamiętaj, lepiej za dużo niż za mało!
Jeszcze parę lat temu chory na cukrzycę nie wiedział, czy stężenie jego cukru utrzymuje się na właściwym poziomie i dopiero podczas wizyty u lekarza miał wykonywane badanie; obecnie jest inaczej. Można nabyć różne aparaty do mierzenia cukru, bardzo proste w obsłudze, z których natychmiast można odczytać dokładny wynik.
Podstawą leczenia cukrzycy jest dieta, leki i aktywność fizyczna.
Trzy główne czynniki, o których należy pamiętać, jeśli chodzi o dietę:
1.'całkowita liczba kalorii', które zjadasz,
2.'tłuszcze, białka i węglowodany' zawierające te kalorie (energię),
3.'zależność czasu' pomiędzy jedzeniem, przyjmowanie tabletek zmniejszających stężenie cukru lub insuliny a aktywnością ruchową.
Rozważając liczbę skonsumowanych kalorii, pamiętaj, że żywienie jest bardzo ważne dla wzrostu i rozwoju dzieci z cukrzycą. Kalorie nie powinny być ograniczane, zwłaszcza jeśli młodociany ma niedowagę. Dzieciom tym należy podawać tyle insuliny, ile jest konieczne dla zachowania diety pozwalającej na budowanie ciała, a jednocześnie utrzymanie cukru we krwi na poziomie bliskim normy.
Dla porównania, otyli diabetycy w średnim wieku powinni ograniczyć dowóz kalorii do takiej ilości, która pozwoli im stracić na wadze. Najlepiej będzie, jeśli skonsultujesz się z dietetykiem, aby doradził ci diętę, którą bedziesz mógł zachować przez dłuższy czas. Kiedy rozpoczniesz stosowanie diety pozwalającej ci schudnąć, pamiętaj, aby zmniejszyć dawki doustnych leków przeciwcukrzycowych lub insuliny. W przeciwnym razie zwiększysz ryzyko nadmiernego spadku stężenia cukru, czyli hipoglikemii.
Dieta cukrzycowa nie powinna zawierać cukrów 'prostych', takich jak sacharoza. Oznacza to, że nie można jeść żadnych cukierków, ciastek i innych podobnych łakoci. Ale cukry 'złożone', których jest wiele w owocach, fasoli (wg. mnie fasola nie jest dobra) i orzechach, poprzednio zabronione, obecnie w większości są dozwolone. Tego rodzaju 'węglowodany' powinny 'stanowić 50-60% całości przyswajanych przez ciebie kalorii'. Błonnik np. zawarty w otrębach owsianych jest także korzystny, ponieważ obniża zarówno cukier, jak i cholesterol.
Spożywane przez ciebie tłuszcze powinny stanowić 30% wszystkich kalorii.
Znamy trzy rodzaje tłuszczów -
tłuszcze 'nasycone' (znajdujące się w produktach pochodzenia zwierzęcego),
tłuszcze 'wielonienasycone' (obecne w większości olejów roślinnych),
tłuszcze 'jednonienasycone' (takie jak oliwa z oliwek).
Najlepiej jest nie używać alkoholu.
Aktywność fizyczna jest bardziej potrzebna cukrzykom niż większości zdrowych ludzi. Pamiętaj jednaj, że zmniejsza zawartość cukru we krwi, jeśli więc przyjmujesz insulinę lub doustne środki przeciwcukrzycowe, 'zawsze zjedz coś przed większym wysiłkiem fizycznym'. Jeśli zamierzasz wykonywać jakieś czynności fizyczne przez dłuższy czas, zabierz ze sobą jedzenie i rób małą przekąskę co pół godziny, a także zmniejsz ilość przyjmowanych leków i zjedz większy posiłek przed rozpoczęciem pracy.
Co masz robić, jeśli cierpisz na cukrzycę "niezależną od insuliny" i mimo przestrzegania prawidłowej diety i systematycznych ćwiczeń fizycznych, zawartość twojego cukru we krwi po prostu nie chce się zmniejszyć poniżej wartości 180 mierzonej na czczo? W takich przypadkach doktor I. R. zapisuje insulinę lub tabletki zmniejszające ilość cukru, ale rzadko jedno i drugie. Tabletki sprawiają, że twoje tkanki stają się mniej oporne na insulinę, a także "pobudzają" komórki w trzustce do zwiększonej produkcji insuliny ( np. z nowszych Diabeta, Micronase). Powodują one mniej niepożądanych skutków niż starsze środki i wykazują silniejsze działanie. Jednakże z drugiej strony częściej wywołują hipoglikemię, należy więc stosować je tak samo ostrożnie, jak insulinę.
Insulina, zawsze podawana w formie wstrzyknięć, pozyskiwana jest z trzustek wołowych i wieprzowych, a ostatnio, dzięki specjalnym technikom, mamy do dyspozycji insulinę pochodzenia ludzkiego. Ludzka insulina powoduje mniej reakcji uczuleniowych. Ale jeśli twoja choroba skutecznie leczona jest za pomocą innej postaci insuliny, to nie ma powodu, aby ją zmieniać. Jeśli jednak wstrzyknięcia insuliny wołowej lub wieprzowej są bolesne i powodują formowanie się tłuszczowych guzków w miejscu wstrzyknięcia, to należy zmienić ją na insulinę ludzką.
Na koniec kilka rad dr Isadore:
* 'Noś zawsze bransoletę informującą, że jesteś chory na cukrzycę', zwłaszcza jeśli jesteś skłonny do napadów hipoglikemii. Chory na cukrzycę, który wpadł w śpiączkę z powodu bardzo wysokiego lub bardzo niskiego stężenia cukru, może być mylnie uznany za kompletnie pijanego lub za narkomana.
*'Zawsze zabieraj ze sobą cukier w dowolnej postaci i noś przy sobie w kieszeni lub torebce', po prostu na wszelki wypadek. Jeśli poczujesz, że zbliża się napad hipoglikemii (objawiający sie nerwowością, nadmiernym poceniem, drżeniem lub zaburzeniami myślenia), napij się natychmiast soku pomarańczowego lub zjedz cukierka. Pamiętaj również, że mózg po przejściowo pozbawionym cukru nie funkcjonuje normalnie zaraz po ustąpieniu tego stanu. Jeśli więc miałeś epizod hipoglikemii, poczekaj przynajmniej godzinę po spożyciu cukru, zanim podejmiesz na nowo takie czynności, jak prowadzenie samochodu.
Podsumowując, podstawowe metody leczenia stosowane w cukrzycy to przyjmowanie insuliny, dieta i aktywność fizyczna w przypadku osób młodych
oraz dieta, kontrola otyłości i aktywność ruchowa u większości osób dorosłych.
Leki doustne i insulina mogą byc konieczne u niektórych dorosłych, jeśli nie udaje się u nich zredukować podwyższonego stężenia cukru w inny sposób.
Chociaż normalne stężenie cukru we krwi jest pożądane, nie należy dążyć do niego na siłę, jeśli powoduje to nadmierne zmniejszanie się zawartości cukru we krwi. Hipoglikemia jest bardziej niebezpieczna niż stężenie, które jest nieco powyżej normalnego.
Artykuł na podstawie książki Isadore Rosenfeld - "Leczenie - objawy". (tytuł oryginału - The Best Treatment)
Wydawnictwo Lekarskie PZWL/W-wa 1994/Wydanie 1.
[ Isadore Rosenfeld jest lekarzem w New York Hospital i w Centrum Onkologicznym im. Sloan Kattering oraz profesorem medycyny w Szkole Medycznej Uniwersytetu Cornell.]
Tutaj więcej informacji:
***
http://www.foxnews.com/topics/dr.-rosenfeld.htm
